Φεβρουάριος - Λαογραφία!

Γράφει η Αρτάνη

- "Μπρίτς! Μάρτη μου! τα ξεχείμασα τα κατσικάκια μου" είπε η τσαντόγρια στον Μάρτη νομίζοντας ότι αυτός πάει...πέρασε κι έφυγε ο Χειμώνας και ήρθε η Άνοιξη. Ο Μάρτης όμως για να την εκδικηθεί δανείσθηκε μία ημέρα από τον Φεβρουάριο και έκανε τόσο κρύο που πάγωσε τόσο τη γριά (παρόλο που κρύφτηκε στη χύτρα της για να μην παγώσει) όσο και τα κατσικάκια της, τους απολίθωσε κιόλας...
Αν βρεθείτε στην Αρκαδία στη χώρα των Θρύλων και την παραδόσεων κατά Φραγκόβρυσο μεριά υπάρχουν από τότε εκεί το καπάκι της χύτρας και τα κατσικάκια της γριάς απολιθωμένα. Δεν επέστρεψε όμως ο Μάρτης την δανεική μέρα στο Φεβρουάριο κι έτσι αυτός έμεινε "Κουτσοφλέβαρος"...
Ο δεύτερος, λοιπόν, μήνας του χρόνου λέγεται Φεβρουάριος ή Φλεβάρης, έχοντας 28 μονάχα ημέρες και κάθε δίσεκτο όπως φέτος (δις εξ) έχει 29 ημέρες. Η ονομασία του προέρχεται από το λατινικό ρήμα Februare που σημαίνει εξαγνίζω, επειδή τον μήνα αυτόν οι Ρωμαίοι τον είχαν αφιερωμένο στις θυσίες για εξαγνισμούς μα και στον Ποσειδώνα...
Πιο πριν όμως οι Έλληνες Παππούδες μας τον ονόμαζαν Ανθεστηρίωνα, που κάλυπτε το διάστημα από τα μέσα Ιαναουαρίου. έως τα μέσα Φεβρουαρίου (σήμερα). Κατά τα Ανθεστήρια γιορτάζονταν την πρώτη μέρα τα "Πιθοίγια" που ανοίγονταν τα νέα κρασιά, την δεύτερη γίνονταν οι "χοές", ιερός γάμος του άρχοντα βασιλιά και ασκωλιασμοί και την τρίτη ημέρα οι "χύτροι" με ανάκληση ψυχών και προσφορές στους νεκρούς.
Τελούνταν όμως και μυστήρια όπως: τα μυστήρια εν Άγραις. Πρόκειται για εορτή στις Αθηναϊκές ‘Αγρες για τήν προπαρασκευή των μεγάλων Ελευσίνιων μυστηρίων και είχε σαν όνομα "μικρά μυστήρια". Ακόμη, όμως, είχαν και την ανοιξιάτικη εορτή προς τιμήν του Μειλιχίου Διός με θυσία ζώων και ομοιωμάτων από
ψωμάκια ζυμωμένα μέ μέλι. Και την τελευταία ημέρα του Ανθεστηρίωνα είχαν τη θυσία στο Δήλιο του Μαραθώνα, όταν ξεκινούσε η τοπική θεωρία για την Δήλο.
Ο Φεβρουάριος, λοιπόν, για τον οποίο γίνεται λόγος, εκτός από Κουτσοφλέβαρος λέγεται Μισερός, Κουτσός, Κούντουρος, Μιτσός μήνας, χορευτής λόγω της περιόδου των απόκρεω, Κλαδευτής επειδή οι αμπελουργοί αρχίζουν το κλάδεμα τον αμπελιών.
Άστατος είναι ο καιρός τον Φεβρουάριο κι αν έχει καλές ημέρες λέγεται η παροιμία "Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει Καλοκαίρι θα μυρίσει" μα αν κάνει κρύο και χιόνια συνεχίζει η παροιμία, "μα αν του δώσει και κακιώσει μεσ’ το χιόνι θα μας χώσει" ή αν έχει πολλές βροχές λέγεται: "Σου 'πανε Φλεβάρη βρέξε κι αλησμόνησες να πάψεις"...
Ξεκινά ο Φεβρουάριος με τα Συμόγιορτα, δηλαδή, τους Αγίου Τρύφωνα, της Υπαπαντής και του Αγίου Συμεών. Η τελευταία γιορτή (3 του μηνός) δίνει το όνομα της στις άλλες δύο. Ο Άγιος Τρύφωνας γιορτάζει την 1η του μήνα και θεωρείται ο φύλακας και προστάτης των αμπελιών. Στη Θράκη μάλιστα τον τιμούν και τον γιορτάζουν με πολλά και μεγάλα πανηγύρια (όπως οι πρόσφυγες Θρακιώτες από το Καβακλί στα σημερινά. Κουφάλια Θες/νίκης και σέ άλλα μέρη της Πατρίδας μας) Μάλλον πρόκειται για εκχριστιανισμένες γιορτές ταυτόσημες, αφιερωμένες στον Διόνυσο!!!
Η Υπαπαντή γιορτάζεται σε ανάμνηση της συνάντησης του Συμεών με τον Ιησού στις 2 του μήνα. Λέγεται και Παναγιά η Μυλαργού η Μυλιαργούσα, επειδή αργούν οι μύλοι και δεν αλέθουν τα γεννήματα. "Οι μύλοι αργιούν, οι δούλοι αργιούν κι οι γαϊδάροι σκόλην έχουν" λέγουν στην Κρήτη. Ο Άγιος Συμεών τιμάται κατ΄ εξοχή από τις γκαστρωμένες που ανήμερα της γιορτής του αποφεύγουν κάθε εργασία για να μην γεννηθεί, λένε, το παιδί σημειωμένο με σημάδι δηλαδή.
Στις 10 του μήνα γιορτάζει ο Άγιος Χαράλαμπος που θεωρείται προστάτης των ζώων από την πανούκλα που ζεύονται στο όργωμα, και στις 11 του μηνός γιορτάζει ο Άγιος Βλάσης φύλακας και προστάτης των ζώων από τους λύκους και τα τσακάλια, που αν δεν τηρηθεί η γιορτή του και η μνήμη του θα πνίξει τα μοσχάρια στο ποτάμι για αυτό τον λένε και "Μοσχαροπνίχτη".
Ακόμη τον Φεβρουάριο γίνεται η προετοιμασία για τη σπορά των ανοιξιάτικων γεννημάτων (τα τριμηνήτικα), φυτεύονται τα τελευταία δέντρα, κλαδεύονται τα αμπέλια και σκάβονται. Ακόμη σπέρνονται τα ζαχαρότευτλα και οι πατάτες.
Κάπου εκεί όμως. στα μέσα του μήνα (φέτος στις 16 Τσικνοπέμπτη, μετά του αγίου σεξιστή εμποροπορνοβοσκού βαλεντίνου στις 14) αρχίζουν τα γλεντοκόπια, οι χαρές και τα ξεφαντώματα, επειδή σε λίγο θ' αρχίσει η Μεγάλη Σαρακοστή και ανοίγει το Τριώδιο και κατά πως λένε τα χαρτιά και τα κιτάπια για τρεις εβδομάδες ο κόσμος γλεντά, μεταμφιέζεται πίνει άφθονο κρασί και σέρνει τα εξ αμάξης στους άρχοντες.
Χαρακτηριστικό είναι ότι την Τσικνοπέμπτη, τη μέρα αυτή κάθε νοικοκυρά θα "τσικνίσει" τη γωνιά της, θα ψήσει συνήθως χοιρινό με τέτοιο τρόπο που θα μοσχοβολήσει όλη γειτονιά...κάτι ανάλογο που κάνουμε εξ άλλου όλοι μας τη μέρα τούτη, λησμονώντας για λίγο τις όποιες κακοτοπιές, μνημόνια, τρόϊκες, σκάνδαλα, βατοπέδια, χαράτσια, κοινόχρηστα, διακοποδάνεια, καρτοκινητοδάνεια, κοψίματα πρωτοχρονιάτικης πίτας με ευχές και βραβεύσεις
εισακτέων στα ΑΕΙ και ΤΕΙ κάτω από τη βάση!!! που έγιναν της μοδός κατά πως λένε θεσμός!!!..
- Aρτάνη
visaltis.blogspot.com/