Οι Μαγεµένες επιστρέφουν Θεσσαλονίκη !

 

Στη Θεσσαλονίκη, στον χώρο ακριβώς όπου βρίσκονταν κι απ’ όπου αποκολλήθηκαν πριν από δύο αιώνες, θα επιστρέψουν µέσα στους επόµενους µήνες οι ρωµαϊκές Incantadas.

Οι Μαγεµένες, Las Incantadas, οι «Καλοκυράδες της αγοράς», «τα ελγίνεια της Θεσσαλονίκης», τα «Είδωλα» για τους χριστιανούς της Θεσσαλονίκης µπορεί τελικά να µην επιστρέφουν αυτούσια στην πατρίδα τους, έρχονται όµως µετά φανών και λαµπάδων τα πιστά τους αντίγραφα. Οι... κλώνοι τους. Τους οποίους ανέλαβε να κατασκευάσει κατ’ εικόνα και καθ’ οµοίωσιν το αρµόδιο τµήµα του Μουσείου του Λούβρου (εργαστήρια εκµαγείων εθνικών µουσείων της Γαλλίας), ως «αντίδωρο» για τη µεγάλη έκθεση που θα πραγµατοποιηθεί στο γαλλικό µουσείο µε θέµα τη ζωή και την πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου από 3 Οκτωβρίου.

Πρόκειται για τέσσερα αµφίπλευρα αγάλµατα, της Μαινάδας, του ∆ιονύσου, της Αριάδνης, της Λήδας, του Γανυµήδη, ενός εκ των ∆ιόσκουρων, της Αύρας και της Νίκης, που χρονολογούνται στ6η ρωµαϊκή εποχή (2ος αιώνας µ.Χ.), ασύλληπτης οµορφιάς και µεγάλης αρχαιολογικής αξίας, που αφαιρέθηκαν το 1864 από τον Γάλλο Εµανουέλ Μιλέρ, µε την άδεια των οθωµανικών Αρχών.

Η Στοά των Ειδώλων ή των Μαγεµένων ονοµάστηκε έτσι από τους χριστιανούς κατοίκους της Θεσσαλονίκης και από τους Σεφαραδίτες, τους Ισπανοεβραίους που ήρθαν στη Θεσσαλονίκη από την περιοχή Sepharadh της Ισπανίας. Η Στοά των Ειδώλων – µνηµείο που είχαν ανεγείρει οι Ρωµαίοι για να στολίσουν τη νότια είσοδο στο forum, από τη µεριά της σηµερινής Εγνατίας _ βρέθηκε να είναι ενσωµατωµένη στο σπίτι του πλούσιου εβραίου υφασµατέµπορου Λιάτσι Αρδίτη, στη συνοικία Rogos, στη βόρεια πλευρά της Εγνατίας.
Η απόφαση ελήφθη, ο χρόνος µεταφοράς και επανεγκατάστασής τους στη Θεσσαλονίκη ορίστηκε ώς τα τέλη του
χρόνου (στις αρχές του 2012 η πόλη γιορτάζει τα 100 χρόνια από την απελευθέρωσή της από τους Τούρκους) και το «αντίτιµο» ορίστηκε µόλις στα 186.000 ευρώ _ ποσό που θα διαθέσει ο ∆ήµος Θεσσαλονίκης. Το αντίτιµο αφορά την πιστή κατασκευή των µητρών (καλουπιών) και των αντιτύπων τους καθώς και τη µεταφορά των αγαλµάτων.
Το αίτηµα για επιστροφή των Μαγεµένων είχε πρωτοδιαµορφωθεί στην περίοδο προετοιµασίας της πόλης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης (το 1997), επανήλθε µε αφορµή την ανάπλαση της Αρχαίας Αγοράς (στο νότιο τµήµα της οποίας φέρεται πως οι Μαγεµένες ήταν τοποθετηµένες στη Στοά των Ειδώλων από τον 2ο µ.Χ. αιώνα µέχρι και την αποκόλληση και µεταφορά τους στη Γαλλία το 1864), επανήλθε τελικά προ διετίας όταν ο πρώην δήµαρχος Β. Παπαγεωργόπουλος ανακοίνωνε από το βήµα του δηµοτικού συµβουλίου την πρόθεση του δήµου να επαναδιεκδικήσει τα αγάλµατα µε αφορµή την προετοιµασία της πόλης για τον εορτασµό των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της.
Η διεκδίκηση των «Μαγεµένων» είχε γίνει ένα από τα βασικά συνθήµατα της προεκλογικής καµπάνιας της υποψηφίας δηµάρχου Χ. Αράπογλου (στις δηµοτικές εκλογές του 2006) ενώ στο θέµα επανήλθε και ο τότε υπουργός Μακεδονίας - Θράκης Σ. Καλαφάτης.
Στις επαναλαµβανόµενες διεκδικήσεις η «λύση» ήρθε µε την «ανταλλαγή» και το τελικό σχέδιο συζητήθηκε την περασµένη εβδοµάδα σε σύσκεψη µεταξύ της νέας δηµοτικής αρχής του γάλλου προξένου, εκπροσώπων του Μουσείου του Λούβρου και του αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
«Είναι πολύ σηµαντικό το ότι _ έστω και µε τη µορφή των αντιγράφων _ οι Μαγεµένες επιστρέφουν στη Θεσσαλονίκη. Θα ήταν βεβαίως σηµαντικότερο να παραλαµβάναµε τα πρωτότυπα αλλά... Τα αντίγραφα θα πάνε στο αρχαιολογικό µουσείο και οι αρχαιολόγοι θα κρίνουν πού και πώς θα εκτεθούν στο κοινό», λέει στα «ΝΕΑ» ο αντιδήµαρχος Πολιτισµού, Παιδείας και Τουρισµού, Σπύρος Πέγκας.
«Είναι έξαλλοι που θα πάρω τα αγάλµατα»

 

Αναλυτική και αποκαλυπτική των συνθηκών της εποχής που αφαιρέθηκαν οι Μαγεµένες είναι η περιγραφή από τον ελληνιστή Μαρκ Μαζάουερ στη µελέτη του «Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασµάτων. Χριστιανοί, µουσουλµάνοι και Εβραίοι 1430-1950»: «Ο Ελγιν της Θεσσαλονίκης ήταν ένας Γάλλος σοφός πενήντα ενός χρονών ονόµατι Εµανουέλ Μιλέρ, ειδήµων παλαιογράφος µε πάθος για τα χειρόγραφα. Αργότερα θα γινόταν καθηγητής νέων ελληνικών στο Παρίσι.
Γράφει στη γυναίκα του στις 10 Οκτωβρίου του 1864: “Βιάζοµαι να σου στείλω την καλή, µεγάλη είδηση... Ο Σουλτάνος, µέσω του Μεγάλου βεζύρη, του Φουάντ Πασά, µού έδωσε την άδεια να αποκολλήσω και να µεταφέρω στη Γαλλία οκτώ αγάλµατα της Σαλονίκης που ήθελα τόσο πολύ... Ο πληθυσµός έχει ήδη αρχίσει να εξάπτεται και να δυσανασχετεί. Είναι έξαλλοι που θα πάρω τα αγάλµατα...”».
Βίκυ Χαρισοπούλου

Αλιεύθηκε από Βισάλτης